ZINGEN IN DE KERSENTUIN

Marijke Dejaeghere gidst je door de soundtrack van de zomer.

+++

Meer zangers dan je vermoedt hebben in hun repertoire ook een lied gemaakt over hun ‘kersentuin’ want nee, niet alle liedjes gaan over love en liefdesverdriet! Rock & roll, funk, kleinkunst, chanson, country, rap… in elk muziekgenre vindt het thema zijn plek. Want iedereen heeft zo zijn eigen redenen om net diè plek te verkiezen en er thuis te komen – of om ernaar terug te keren. Of om er in bewuste keuze en volle overtuiging net van wèg te trekken om er nooit meer terug te keren. Of om er in elk geval toch een lied over te maken en te delen met het publiek. Waarvoor dank, uiteraard!

De streek van geboorte en afkomst

Iedereen die hier rondloopt is ooit ter wereld gekomen op een bepaalde plek. En daar krijg je dan meteen een deel van je ‘identiteit’ mee opgeplakt. Het bepaalt mee wat of wie je zal worden. Noord of zuid, blank of gekleurd, rijk of arm, … met een beetje talent en geluk kan je over die plek een liedje maken. Jacques Brel, Will Tura, Raymond van het Groenewoud, allemaal zongen ze zorgeloos over Vlaanderen. Ja zelfs ene Jo Erens (Google Limburg allein!) en Wannes Cappelle (Ier bie oes) bezongen in eigen streektaal de liefde voor de regio waar ze vandaan komen. Terwijl het voor Bruce Springsteen in zijn My hometown (uit Born in the USA, 1984) een heel gevoelig onderwerp is. Hij bezingt de stad waar hij opgroeide aan de hand van verschillende fases in zijn leven. Beluister het nummer maar eens met de tekst bij de hand. Mooier kan het niet worden – het lied althans, want met zijn stad zelf gaat het niet zo goed: racisme, werkloosheid, een stad die leegloopt… vol nostalgie in melodie en tekst maakt hij uiteindelijk een keuze. Eén van de mooiste liedjes die er zijn…

Voor een meer cynische versie over ‘de plek’ moeten we uiteraard bij Good Old Boy (uit 1975) Randy Newman zijn. In zijn Birmingham druipt het cynisme en de onmacht om daar weg te komen er met grote druppels van. Zijn vader is daar gestorven, hij heeft er zijn huis met drie kamers, zijn vrouw, zijn werk in de fabriek en zijn grote zwarte hond Dan. En het is allemaal okee voor hem, hij is er tevreden. Klinkt mooi, niet? Behalve dat de naam van zijn vrouw niet wordt uitgesproken zoals het geschreven is, en zijn hond blijkt de gemeenste hond van heel Alabama te zijn (“Get them, Dan!”)… en toch is er nergens elders een plek als Birmingham. Op Youtube is een versie te vinden met beelden van deze plek, in zwartwit gefilmd, uiteraard.

De plek die mensen verbindt

Zoals er in de jaren ’60 van de vorige eeuw een massale aantrekking was om met de rugzak naar Nepal, Tibet of toch tenminste oostwaarts te trekken, op zoek naar het Nirwana of het Hoogste Geluk, al dan niet geleid hetzij misleid door een goeroe met een lang gewaad en kralen om de nek, verhuld in wierook of patchoeli of met de geur van jointjes in de lucht… zo waren er ook westwaarts magische plekken waar je naartoe werd gezogen – tenminste, als je in het juiste decennium werd geboren. Zo verheerlijkt Scott McKenzie in San Francisco voor eeuwig de flowerpowerperiode, met bloemen in het haar en mensen vol goede bedoelingen en peace in mind. Ook de Mama’s and the papa’s bezingen in California Dreamin’ die zonnige warme plek aan de westkust. En met Woodstock deed ook Joni Mitchell haar blijvende bijdrage over dat fameuze vierdaagse festival op die weide in dat plekje. Een kersentuin van jewelste met love, peace en understanding, jawel. Een periode in de tijd die betogingen en de roep naar Vrede en Stop de Vietnamoorlog hun plek gaf. Massaal. Overrompelend. Verbonden. Maar die periode bleef niet duren…

Onderweg zijn en het verlangen naar huis

Door de eeuwen heen is de mens heel mobiel (vergeten we even de dagelijkse files) geworden en niet meer honkvast aan één plek gebonden. Er zijn dan ook ontelbaar veel liedjes over ‘onderweg zijn naar’ – met alle mogelijke vervoersmiddelen (ja, zelfs fly me to the moon). Zo bezingt John Denver in Take me home country roads (1971) zijn liefde voor en dat verlangen om naar zijn kersentuin te kunnen gaan. Wat hij evenwel verwoordt in Leaving on a jet plane (1973) gaat dan weer over het tegen zijn wil in moeten vertrekken, moeten weggaan van de plek waar hij zich goed en bemind voelt.
Wat Simon & Garfunkel neerzetten in Homeward Bound drukt ook op hun manier het verlangen uit om naar huis te willen gaan – maar het niet kunnen, omdat ze elders hun liedjes moeten brengen. De weergave van hun concert in Central Park New York (1981) heeft dan ook diepere betekenis want NY was hun woonplaats in die tijd.

Waarom weggaan en niet meer terugkeren

Weggaan, alle ellende achterlaten om ergens elders opnieuw te beginnen. Een thema dat ook bij Talking Heads wordt aangesneden in hun Burning down the house (1983 – uit Speaking in Tongues). Dit funky lied gaat niet over hoe zalig het wel kan zijn om ergens thuis te komen, nee, integendeel! Hier wil David Byrne het hele boeltje in de fik steken ‘fighting fire with fire – hou vol, wacht tot de party over is, we gaan slecht weer tegemoet – hier is je ticket, pak je spullen en spring overboord – alles zit aan mekaar vast – ik weet niet wat je verwacht met naar tv te staren’… het klinkt fijn maar de tekst liegt er niet om. Op hun schijf In a bar under the sea zingt onze eigenste Belgische dEUS in Disappointment in the sun over het waarom hij daar wil zijn, in een bar onder de zee… een beetje een ‘donker’ lied, maar in de lijn ‘Under the sea, down here with me I find I’m not the only one’ beseft hij dat hij niet de enige is op die plek. Een verbondenheid waarbij gelijkgezinden elkaar vinden, zoals hierboven bij Talking Heads.

Het meest voor zich sprekend is tot slot misschien wel hun Road to nowhere (1985 – Little Creatures). Zijn we momenteel immers niet met zijn allen op weg naar nergens? Rijden we ons al niet decennialang in de vernieling? Zeker voor wat de klimaatswijziging betreft is er stilaan geen ontkennen meer aan, toch? Al doen ze in hun lied een oproep om samen te gaan – zo blijven we dan toch in de miserie verbonden met elkaar. Zoiets als ‘wij zijn samen onderweg, Halleluja’.

Je vindt ongetwijfeld zelf ook nog ontelbare titels met dit onderwerp. Ga voor de lol gewoon even het repertoire na van je favoriete band of artiest… Of mocht het weer een snikhete zomer worden, met van die hondsdagen waarin het te warm is om ook maar een stap te verzetten of iets uit te voeren, installeer je dan in de koelte van je huis, met je laptop, tablet of smartfoon, scan de QR code hiernaast of zoek op Spotify de afspeellijst Zingen in de kersentuin, en luister (en kijk… sommige beelden en clips bij de liedjes zijn ook op het net te vinden, het zijn pareltjes). Enjoy, goeie reis en zing gerust mee!


Marijke Dejaeghere
foto’s Heroen Bollaert