VRIJ OP 8 MEI
Een poëtisch verslag door Triene Nottebaere, Jérôme Duchateau, Marij Defieuw en Johan Mayeur.
+++
Roekoe, roekoekoekoe!
Ja, ik zie het al, daar beneden is veel wemeling, ik denk dat ik hier moet zijn. Het is vandaag maandag 8 mei en ik zit op het dak van de Schouwburg te Kortrijk te kijken naar het spektakel dat zich hier afspeelt. Neenee, niet binnenin, het is tenslotte een werkdag en een schooldag zoals elke gewone maandag, dus staat er hier in de vroege namiddag nog geen concert of theater op het programma. Toch is er hier een toeloop van volk, van grote mensen in ’t wit en kleine mensen met een fluojasje. En ik zie gekleurde vlaggen en een spandoek met daarop… Juist, ja… Dat was ik nog vergeten te zeggen… Maandag 8 mei is eigenlijk niet zomaar een dag als alle andere… In grote letters staat het te lezen: ‘Vrij op 8 mei!’
Voor het tweede jaar op rij riep de 8meicoalitie steden en gemeenten, middenveldorganisaties, de culturele en academische sector op om mee te ijveren om van deze dag opnieuw een feestdag te maken. Om in deze tijden, waarin extreemrechts een opmars maakt, het einde van de tweede wereldoorlog, de overwinning op het fascisme te herdenken. Maar aan politiek doet de bonte groep op het plein niet. Als symbolische gevleugelde behoeder van het ‘vredescomité Kortrijk’ sluit ik mij graag aan bij het event dat de nadruk legt op het vieren van de vrijheid en het koesteren van de vredesgedachte. Roekoe, roekoekoekoe!
Peace in my fingers
‘Vrij op 8 mei, voor jou en mij!’ uit volle overtuiging roepen de kinderen van de basisschool ‘De Kleine Kunstgalerij’ deze slogan. Aangevuurd door Johan met de gitaar zingen ze ‘Wordt 8 mei een feestdag voor jou en voor mij, om vrede te vieren, de oorlog voorbij…’ Ook aan het Engelstalig liedje beleven ze plezier, ‘I’ve got peace in my fingers…’ De kinderen zijn enthousiast, mijn vleugels trillen van opwinding bij het zien van zij die de toekomst zullen vormen. Ik heb de stille wens dat ze deze dag van verbondenheid, los van elke vorm van geweld en haat, zullen blijven meedragen.
Ik ontwaak uit mijn gedachte met de intrede van de belleman die in volle glorie het startsein geeft voor het eerste evenement van de namiddag, de witte mars van het Schouwburgplein naar Broelkaai 6. De stoet zet zich in beweging, op sleeptouw genomen door de vredelievende gitaarman met de megafoon, die de sfeer erin blijft houden. Ik schud mijn vleugels wakker en volg geruisloos de sliert doorheen de stad. Omstaanders of voorbijgangers kijken verbaasd naar deze ongewone muzikale optocht. Bij de uitleg die ze horen na het aangereikt krijgen van een wit stoffen klaproosje knikken veel mensen instemmend. Voor het eerst zal voor velen 8 mei wellicht weer een datum zijn met betekenis. Op de Grote Markt wordt even halt gehouden aan de voet van het Belfort waar het oorlogsmonument staat voor de gesneuvelde soldaten en burger- en verzetsslachtoffers van WO I en II. De aangrijpende tekst op de gedenksteen vraagt om een moment van stilte… Ik krijg een rilling over mijn vleugels bij het horen van de woorden die het vredescomité hoog in het vaandel draagt: ‘Wij koesteren de vrede en de vrijheid’. Daarna slingert de groep zich verder tot aan Broelkaai 6, aan de prachtige Leieboorden. Daar wordt de namiddag vervolgd met een vredeshappening.
In andermans schoenen
Roekoe, roekoekoekoe. Bovenop de spits van één van de Broeltorens kom ik eventjes tot rust en kan ik gadeslaan wat beneden gebeurt. In tegenstelling tot wat zich in de loop van de geschiedenis op deze verdedigingsplek heeft voorgedaan is het er een krioelende gezellige drukte. Mijn oog valt op een groot blauw vredesteken met daarrond allerlei schoenen en getekende voetafdrukken. Deze installatie is beeldend voor het jonge publiek. Het staat voor wat het zou kunnen betekenen als je ‘in de schoenen van iemand anders gaat staan’, van kinderen in oorlogssituaties, van kinderen op de vlucht. Het staat tevens symbool voor hoe je naar anderen toe kunt stappen en je zorg kan dragen voor elkaar als je in vrijheid leeft. De jeugd van morgen gaat actief aan de slag en rond het vredesteken ontstaat een krans van kleine gekleurde krijtvoetjes. Ik krijg zowaar een kropje in de keel en teken er in gedachten mijn pootje bij. Woorden van protest- en vredesliederen drijven mee met het water. Op de kaai praten mensen over oorlog en vrede, over rechtvaardigheid en onmacht, over politieke blunders en het wereldwapenarsenaal. Maar evenzeer over hoop en vertrouwen, over het opbouwen van een samenleving van onderuit, over solidariteit, over gelijkheid en verbondenheid.
Roekoe, roekoekoekoe. Tijd voor open mic! Het is zoals in mijn vogelwereld: ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Met open mind luistert men naar de eigen geschreven teksten, al dan niet gemaakt tijdens de boeiende workshop van De Stroate. Woorden, zinnen, verhalen rollen vanop het podium naar het publiek. De kracht van taal is hier zeer voelbaar. Een scala aan emoties kruipt onder mijn veren. Hier wordt gevloekt, worden amper gekende waarheden luidkeels geroepen, frustraties uitgespuwd, ontgoochelingen geuit. Maar er wordt ook verhaald over liefde en samenhorigheid, over het geloof in een wereld waarin mensen problemen oplossen en streven naar harmonie. Ik sla mijn vleugels samen tot een hartelijk applaus waardoor ik wat veren verlies, maar zij hebben die pluimen verdiend!
Met vredevolle groeten schuifel ik het hier af. Roekoe, roekoekoekoe, het was goe!
De witte met het groene takje.
Triene Nottebaere
KANS
geef oorlog geen kans, geef vrede een kans
geef corruptie geen kans, geef geld geen macht
geef wapens geen nut, geef ontwapenen een kans
geef olie geen toekomst, geef educatie een kans
geef vrede een kans, geef bezittingen geen waarde
geef godsdienst geen macht, geef vrijheid waarde
geef olie geen waarde, geef wapens geen waarde
geef vrede een kans, geef vervuiling geen kans
geef mensenrechten een kans, geef educatie een waarde
geef vrede een kans
geef vrede een kans
all we are saying, is give peace a chance
Jérôme Duchateau
GEWELD LOOS VERZET
Als jij mijn gelijke bent, hoe kan ik dan onderdrukken.
Als boosheid de overhand heeft dan kan ik dat kwijt in een dans
die me opnieuw vreugde en blijheid laat ervaren.
Als we samenwerken om onze problemen op te lossen, dan hoeft
er geen machthebber te zijn.
Als we niet akkoord raken dan zoeken we verder.
Als pijn jou kwelt dan zoeken we met veel liefde om die pijn te
verzachten.
En wanneer we eens in mekaars schoenen gaan staan, dan
kunnen we de ander zijn realiteit voelen.
Luisteren met je hart, heb je dat al eens geprobeerd? Er komen
andere klanken naar boven die wel eens durven overhellen naar
Harmonie.
Wij kunnen samen die wereld scheppen waar iedereen zijn plaats
vindt, vanuit welke windstreek je ook komt. Of je nu een lange
weg hebt afgelegd of een moeilijke of een hobbelig parkoer – het
toeterniettoe.
Waar wachten we nog op? Hoor je die warme klanken van
zingende mensen, ze dansen en ze vermengen heel veel kleuren
en klanken.
De zon, Moeder Aarde, de oceanen, de bomen en nog zoveel
meer… we hebben elkaar nodig. We maken er een Feest van op 8
mei, elk jaar opnieuw.
VREDE brengt rust in onze Harten!
Marij Defieuw
DE OEVER VAN EEN GEMISTE MIDDENWEG
dubbel gepaarde schoeisels
geveterd tussen links en rechts
verbonden door een middenweg
zelden verlaten, meestal ontmoet
plots gerijd, gestapeld en leeg
weggetrapt van de oever van het leven
gisteren van hun opdracht ontheven
vandaag postuum in eer hersteld
bebloemd door een wandelaar
uit verdwaasde donkerte gelicht
door een kaars, als wegwijzer
naar de laatste stap van vrijheid
Johan Mayeur
Vredescomité Kortrijk maakte een Spotify playlist met nummers die de oorlog- en vredesthematiek bezingen, je vindt ze via deze link.
Deze Vrij op 8 mei werd georganiseerd door het Vredescomité Kortrijk dat werd geboren uit de debatavond ‘Meer wapens, meer vrede’ het voorbije najaar bij de Unie. Het wordt ondersteund door de Unie, Avansa Mid- en Zuidwest, ACV en ABVV West- Vlaanderen, De Stroate, Pax Christi, de Mondiale Raad Kortrijk en OXFAM Wereldwinkel Kortrijk.
