Het Rijk van de Schijnvrijheid

Johan Walgraeve wist niet dat hij zijn verantwoordelijkheid kwijt was.

Ik weet niet meer wie er als eerste begon te leuteren over ‘Het Rijk van de Vrijheid’. Het werd verkondigd als zijnde in zicht. Zever in pakskes: iedereen is vrij. Ik verduidelijk: wie stopt voor het rode licht doet dit uit vrije wil, net zoals de overtreders die door het rood rijden. (Voor wie wil zeuren over het niet bestaan van de vrije wil, ga je gang, ik heb dovemansoren als het mij past.) Overigens, Liberté, Égalité, Fraternité (Vrijheid, Gelijkheid, Broederlijkheid) is het devies van de Republiek Frankrijk en staat in de Constitution française sinds 4 oktober 1958. En wij krijgen alleen maar de vrijheid!? Dank u wel!

Laat ik eerst enkele puntjes op de i-tjes zetten. Aandacht: het zal wat uitgebreid zijn. En misschien zal de chronologie wat door elkaar lopen.

Het begon met de oekaze: houd (2de persoon, meervoud) anderhalve meter afstand, ne-meter-en-olf. De regering was blij, ze kon weer eens bazen. Gaarne gedaan, maar ik had geen metalen hoepel met een diameter van drie meter om met een gareel rond mijn middel te dragen bij het verlaten van mijn woonst. Het zou ook moeilijk geweest zijn op straat en in warenhuizen waar de rekken amper twee winkelkarretjes breed uit elkaar staan. Enfin, iedereen deed alsof. Het werd zelfs aanschuiven in kronkelende rijen, van elkaar gescheiden door een afsluiting genoemd naar Gaspard-Félix Tournachon, artiestennaam Nadar (schrijver, tekenaar, fotograaf, journalist en ballonvaarder). De breedte tussen de pootjes is misschien iets meer dan 60 cm. Bijgevolg: omtrent een behoorlijke afstand in de lengte en in de breedte met moeite een meter. Bekenden die elkaar aldus aanschuivende tegenkwamen konden gemakkelijk een praatje maken over de afscheiding heen. Wonder boven wonder werd dit door de regering opgemerkt en dus volgde nog een oekaze. Iedereen moet een mondmasker bijhebben en dragen, met nog enkele randvoorwaarden naargelang de drukte op het publieke domein. En “Blijf! In! Uw! Kot!” Alleen noodzakelijke verplaatsingen zijn toegelaten. En winkels dicht.

Het is nu eenmaal zo dat er geen zwaai- of knipperlichten branden boven de hoofden van besmette personen. Het onzekere voor het zekere nemen en iedereen beschouwen als besmet is dan zeker begrijpelijk. Dat het mondmasker de besmetting van de drager ervan niet tegenhoudt is slechts een kleine bijkomstigheid. Ook werd er bericht over ‘illegale bijeenkomsten’ waarbij de regels met de voeten getreden werden. Uiteraard moesten even later de cafés sluiten. Tussen de bedrijven door werd Kwistig met het Wierookvat Gezwaaid naar, en de Loftrompet Gestoken voor De onderbetaalde Zorg. Meer kon er niet vanaf, zelfs niet met terugwerkende kracht. (Dat laatste is een verwijt aan talrijke generaties bewindvoerders.)

Na lockdown 1 kwam lockdown 2; voor de eerste werd het woord quarantaine gebruikt, als ik me niet vergis. Lockdown, wat is dat eigenlijk? Kwestie van de definitie scherp te stellen keek ik even op Wikipedia. Het invoeren van het woord verwees meteen naar het virus. (Scheldwoord.) Aha, even proberen met ‘union’, vakbond in het Engels. Union Sint-Gillis. (Vloek.) Union in combinatie met lockdown: weeral covid19. Het proberen van ‘vakbond’ in het Nederlands en dan English aantikken. Nogmaals hetzelfde. (Diverse S & V door elkaar.)

Een lockdown was in de Verenigde Staten een wapen in de vakbondsstrijd dat zowel door de vakbonden als de werkgevers gebruikt werd. Het was een complete sluiting van de fabriek of het bedrijf, ongeacht wie de lockdown organiseerde, tot de andere partij toegaf. “Ah, ge wilt gij loonsverhoging! Ik leg mijn fabriek stil. Dat zal u leren!”, ofwel “Aha, ge wilt de lonen niet verhogen! Awel, we sluiten uw fabriek.” Voor zover ik weet heeft covid19 nog niet gecapituleerd. De versoepeling zou dan de deur naar het rijk van de vrijheid zijn. Mijn voeten. Met afstand en mondmaker gewapend mochten de mensen terug naar de kapper, kwestie van toch enig sociaal contact te hebben. Niet allemaal tegelijk evenwel, en op afspraak, kapper of kapster en één klant. Dat is nogal sociaal contact nietwaar. Een bomvol volkscafé heeft er geen lap aan.

Binnen de kortste keren evenwel werd die versoepeling weggewerkt door de tweede golf. Allez, iedereen kon terug in zijn kot blijven. Er bleven wel nog enkele kleine probleempjes op te lossen. De school was er een van. Moeten of mogen onze kinderen naar school, ja of nee. Oei, onderwijs is een gemeenschapsmaterie. Meteen moest het federale niveau onderhandelen en afspraken maken met het gemeenschapsniveau. De een was voor, de andere tegen, dus werd er een compromis uitgedokterd. Als ik het goed heb mogen de kindjes naar de school, met of zonder spatlap voor het aangezicht naargelang de leeftijd, maar niet naar de universiteit. Studenten zijn toch gewend op hun kot te zitten wanneer de cafés gesloten zijn; die hebben dus geen sociaal contact nodig.

Ondertussen mogen we weer een terrasje doen. Hoe de discriminatie van cafébazen (m/v) zonder terras het virus zal vernietigen is een raadsel de Griekse Sfinx waardig en zelfs Oedipus zou het niet kunnen oplossen. En ook die versoepeling bleek een probleem te zijn: volgens expert A kwam ze te vroeg, wat meteen werd tegengesproken door politicus B en zo verder. Enfin, het fameuze ‘Rijk der Vrijheid’ kan uiteindelijk wel eens achter de vaccinaties verscholen liggen – is er een ontdekkingsreiziger in de zaal? Ikzelf heb wegens mijn jeugdige leeftijd reeds mijn twee prikken gekregen. Naar sommigen menen kom ik nu in aanmerking voor privileges. Het is al een tijdje geleden dat dit werd voorgesteld en becommentarieerd door de journalistiek. Een filosoof liet weten tegen het gebruik van het woord ‘privileges’ te zijn. Dit is één. Mogen we terug op reis? Landen die voornamelijk van het toerisme leven zijn voorstander. Wel zal de reiziger een coronapas moeten hebben, negatief testen en/of in quarantaine gaan gedurende x aantal dagen, afhankelijk van het bezochte land. Dat is twee.

Eén en twee samen genomen en gezien de reeds genomen maatregelen alhier te lande, blijkt dat we met volle zeilen afstevenen op een maatschappij met twee snelheden, waar de een al meer zal mogen dan de ander. Er valt evenwel te vrezen dat er niets zal gedaan worden om de door de overheid aangerichte sociale schade te herstellen. Het beloofde land is het Rijk van de Schijnvrijheid. Mijn dank aan de fils à papa die onze eerste piet is, zijn federale collega’s, de Vlaamse minister-president en consorten, is dan ook immens, enorm, onmetelijk en reusachtig groot. Hun staatsmanschap zal ongetwijfeld door de geschiedenis erkend worden en voor het nageslacht bewaard blijven. Applaus, staande ovatie en standbeelden a.u.b.

Ah ja, sinds negen juni is ongebreideld, pardon, ongemaskerd knuffelen terug toegelaten. Naar ze zelf verklaarde gaf de betrokken minister ons een stuk verantwoordelijkheid terug. Ik wist niet dat ik mijn verantwoordelijkheid kwijt was. Go f… a duck!

Johan Walgraeve