WIE HET HOREN WIL, MOET LUISTEREN

Marijke Dejaeghere en de geneugten van het luisteren.

+++

Je ziet ze in het straatbeeld, of eigenlijk wel óveral tegenwoordig: koptelefoons. En minder duidelijk te zien: oortjes. Vooral bij jonge mensen, ja zelfs bij kleuters – die lijken ermee te zijn geboren! Er wordt dus wel degelijk véél geluisterd heden ten dage, doch heel individueel. Ieder zijn meug, ieder zijn smaak… Probleem hierbij is natuurlijk dat je álles wat buiten de oorbedekking gebeurt, niét meer hoort. Daarentegen wordt ne mens soms lichtelijk gedwongen om méé te luisteren, gezien de geluidssterkte weer veel te hoog is ingesteld. En zo vang je nogal wat op! Willens nillens.

Ikzelf hou er ook van te luisteren mét oortjes; in het donker van de nacht, in de warme knusheid onder mijn dekens. Wat je beluistert komt zo directer binnen en de stereofonie is soms heel verrassend. Ook het draadloze is een pluspunt: je kunt je vrijuit draaien en keren zonder het risico verst(r)ikt te raken.

Tjirpende krekels

Net zoals met geuren soms gebeurt, kan het horen van bepaalde geluiden ook een gevoel of herinnering oproepen. Zo kan het ook mij overkomen, vooral bij leuke geluiden, als daar zijn: het geluid van een trolley of reistas op wieltjes over een stoep, het ratelende geluid van het grote infobord op Zaventem – nu jammer genoeg vervangen door een digitaal bord dat géén geluid meer maakt. Het horen van openbarstende zaaddoosjes van brem, of tjirpende krekels op warme zomerdagen? Daar kan ik zo blij naar luisteren. Of het klotsen van de zee, tegen de rotsen… àltijd mooi – behalve als er een dreigende storm mee gemoeid is, natuurlijk, dan blijf ik veilig binnen. Donder, na felle bliksem, ook al zo mooi!

Een heel bizar geluid, dat ik wellicht nooit echt, op locatie en live zal kunnen beluisteren zijn de zingende duinen in de Gobywoestijn in Mongolië. Maar dankzij het internet en al die toestanden, zijn ze toch te ontdekken!

Waar ik in de jaren ’80 van de vorige eeuw zo graag naar luisterde, gekluisterd aan de radio, op maandagochtend (ja, ik was toen werkloos en de stempelcontrole was veelal in de namiddag), op de toenmalige BRT, de regionale radio, omroep Brabant, was het programma ‘Crime Time’ met de betreurde Julien Put. Een misdaadhoorspel verteld in vier delen, tussen acht en tien uur… dat was koffietijd! Als de telefoon – toen nog met een draad verbonden aan de muur – rinkelde, nam ik niet eens op! Pre-digitale en internettijden, weetjewel, ééns uitgezonden en gehoord kon je het niet meer herbeluisteren…

Luisterspelen in een nieuwe jas

Dat het beluisteren van radio in de 21e eeuw heel anders verloopt, behoeft geen uitleg. Digitalisering van media is een ware revolutie. Alles staat online en kan ten allen tijde beluisterd en hérbeluisterd worden. Dit breekt toch ietofwat de verbondenheid (iedereen op hetzelfde moment aan radio of tv gekluisterd) maar brengt op een andere manier dan tóch ook weer verbinding (luistertips of gemiste items kunnen met een paar klicks opgeroepen en beluisterd worden.) Een uitvloeisel, en fijn gevolg van de digitalisering is het heel uitgebreid aanbod van Podcasts. Als het ware de luisterspelen in een nieuwe jas. Ook hier weer voor elk wat wils en ieder zijn meug. Ga maar eens na: gewoon en enkel al op de app van Radio1 ben je uuuuren zoet met de vele afleveringen die daar te vinden zijn.

Maar ik wou het over muziek hebben, eigenlijk! Want ik hoor graag muziek, en ik luister graag en veel naar liedjes. Daarom niet altijd het genre ‘easy listening’, nee, het mag, liefst zelfs, iets meer zijn. Waar de teksten belangrijk zijn, want het zijn gezongen verhalen die gedeeld worden, niet? En wie luistert nu niét graag naar verhalen? Cabaret en kleinkunst, singer-songwriters, laat ze maar komen. Ja, ook stand-up comedy, maar ook dit vraagt een effortke om te luisteren. En ja, met oortjes hoor je dat beter, niet gestoord door omgevingsgeluiden. Zo zie je maar weer…

Om nu tenslotte en uiteindelijk te komen tot mijn voorstel voor playlist, om naar te luisteren met twee oren en voluit! Alles heeft van ver of dichtbij betrekking op ‘luisteren’ of ‘zeggen tegen’… Ik wens je alvast heel veel luistergenot!

Marijke Dejaeghere

MARIJKES PLAYLIST

– Oye me canto van Gloria Estefan
– Sound of silence van Simon and Garfunkel
– (Listen to the falling) Rain van José Feliciano
– Beautiful noise van Neil diamond
– A day in the life van the Beatles
– Have I told you lately that I love you van Van Morrison (check ook de versie met Sinead O’Connor)
– …
Beluister Marijkes Playlist hier! (Spotify)

MARIJKES PODCAST TIPS

Erfenis – het AudioCollectief SCHIK volgt mensen die worstelen met de gevolgen van een nalatenschap
Barak Frituur (in het bijzonder aflevering #48) – dit podcastcollectief met wortels in B-8560 vertelt verhalen over en met mensen uit de regio
Weg – een podcast van Sofie Verschueren ofte Sofinesse over verlies en rouw
Bob – 6-delige podcast van NPO Radio 1/VPRO over de ware toedracht van de 84-jarige Elisa haar oude jeugdliefde